Kazancı Yokuşu’nun ortasındayım. Sanki bu yollardan ilk defa yürüyormuşum gibi hissetmek istiyorum bugün. Öyle ya, aslında ne çok değişti Beyoğlu zaman içide. Bu hissi yakalamak pek güç olmuyor. Pat pat pat. Ceketimin cebindeki simit her adım attığımda bacağıma çarpıyor.&nbsp;Bugün cebimde taze simidim, kulağımda Ajda Pekkan’ın Kimler Geldi Kimler Geçti şarkısı bir başka yürümek istiyorum aynı yolları. Eskiden büyük anneannemden dinlediğim Maksim Gazinosu ilk durağım olacak. Bu kararı gördüğüm koca bir ağaçtan esinlenerek alıyorum – ağaç türlerinden pek anlamam ancak koca bir çınar olmalı diye düşünüyorum. Bu çınar bana -şimdilerde <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmRqb3Vsei5ibG9nc3BvdC5jb20lMjUyRjIwMDglMjUyRjExJTI1MkZtYWtzaW0tZ2F6aW5vc3UuaHRtbA=="">otopark</a> olan- bir devrin kültürüne damgasını vurmuş, acılara, sevinçlere, eğlencenin türlü türlü hâline şahit olmuş bir başka çınarı, Maksim Gazinosu’nu çağrıştırıyor. İstiklâl Caddesi’ne vardığımda cebimdeki simitten bir parça koparıp o zamanları düşünmeye başlıyorum.&nbsp;Her şey gönlünce olmaz demiştim sana Kaderden kaçılmaz görüyorsun.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-01-30T22:17:47.967Z.jpeg" alt="Nostalji Haritası "></figure><hr>Birinci durak Maksim Gazinosu: Bir zamanların ihtişam ve statü sembolü olan Maksim’i oldukça ilginç bir geçmişe sahip. Bu geçmişi üç dönemde incelemek sanıyorum yanlış olmaz:<ul><li>1921-1927 “Siyah Rus” Dönemi: Maksim’in hikâyesi “Siyah Rus” diye anılan Çarlık Rusyası'nda bir bar sahibi olan&nbsp;Frederick Bruce Thomas ile başlar. Çarlık döneminde&nbsp;Moskova’da kulüp işleten Thomas,&nbsp;Ekim Devrimi’yle elindekileri kaybedince sıfırdan başlayacak gücü, karısıyla birlikte kaçtığı&nbsp;İstanbul’da <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmxpc3RlbGlzdC5jb20lMjUyRmVnbGVuY2UtbWFiZWRpLW1ha3NpbS1nYXppbm9zdSUyNTJG"">bulur.</a>&nbsp;Maksim; zengin mönüsü, içkileri, şahane orkestrası ve sahne şovlarıyla en beğenilen gece kulübü olur ve o dönemin bir numaralı mekânı hâline gelir ancak Thomas'ın 1928'de hayatını kaybetmesi üzerine Maksim çöküşe <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm9uZWRpby5jb20lMjUyRmhhYmVyJTI1MkZiaXItZGV2cmluLWJpdGlzaS1lZ2xlbmNlbmluLXppcnZlLW5va3Rhc2ktbWFrc2ltLWdhemlub3N1LTUyMDc3Mw=="">geçmeye başlar.</a> &nbsp;</li><li>34 yıllık uyku dönemi: Thomas’nın 22 Aralık 1927’de Maksim’i borçlarının bir kısmına karşılık devretmesi ve bir yıl sonra da vefat etmesiyle bir devir kapanırken Maksim efsanesi 34 yıllık bir uykuya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmxpc3RlbGlzdC5jb20lMjUyRmVnbGVuY2UtbWFiZWRpLW1ha3NpbS1nYXppbm9zdSUyNTJG"">dalar.</a> &nbsp;</li><li>1961-2005 “Gazinocular Kralı" dönemi: Maksim’i en baştan düzenleyen “Gazinocular Kralı” Fahrettin Aslan ile Maksim Gazinosu, 34 yıllık uykusundan uyanır. Taksim’deki Maksim; Müzeyyen Senar, Zeki Müren,&nbsp;Bülent Ersoy,&nbsp;Emel Sayın ve İbrahim Tatlıses gibi sesleri bir araya getirerek, gösterişli dekoru, seçkin mutfağıyla “Büyük Maksim” adını alır. 1970’li ve 80’li yıllarda da rağbet görmeye devam etse de televizyonların evlere girmesiyle eğlence anlayışı yavaş yavaş değişir ve radyodan ya da plaklardan tanınan sanatçıları canlı dinleyebilmek eskisi kadar çekici gelmemeye başlar.</li></ul><figure class="image"><img src="https://lh3.googleusercontent.com/h0pY-AKiR_cwf2hNWQYQkk8JB0djv14kLjPLhh1yjjhUd28yqeh0omp4tZp8yeeXly4FknNWAsECPY7QAabk8GKCrrHTf1DwE-4_0Pt-6zzDoW3HyPgZ0_8o9aLmL44t-KSTfsc" alt="Maksim Gazinosu"><figcaption>Maksim Gazinosu Kaynak: Hürriyet</figcaption></figure><hr>Kimler geldi kimler geçti…İkinci durak Pathé Sineması: Kazancı Yokuşu’ndan çıkmak mı yoksa Maksim Gazino’su anı rüzgârı mı çarptı beni bilmem, biraz yorgun hissediyorum. Ellerim cebimde, cebimdeki yarım simitle oynayarak İstiklâl Caddesi’nde yavaş yavaş yürüyorum.Yakın zamana kadar koca bir açık hava şehir müzesine <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5ldnJlbnNlbC5uZXQlMjUyRnlhemklMjUyRjg2NDEzJTI1MkZiZXlvZ2x1bnVuLXRhcmloaS1zaW5lbWFsYXJp"">benzetilen</a> Beyoğlu’nun sinemalarını anıyorum şimdi de. Çok uzak değil, birkaç yıl öncesinde Beyoğlu sinemalarıyla aklımıza gelirken şimdi varolamayanın sadece binalar değil, toplumsal belleğimizi zedeleyen simgeler olduğunu fark ediyorum. Pathé Sineması, İstanbul’un ilk sinema salonuydu örneğin. 1908'de Sigmund Weinberg tarafından Meşrutiyet Caddesi (eski adı Mezarlık Caddesi), 17 numaralı adreste faaliyete <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGYXlraXJpYWthZGVtaS5jb20lMjUyRmF5cmtpcmktYWthZGVtaS15YXNhbSUyNTJGYXlraXJpLWFrYWRlbWkteWFzYW0ta2VudC1rdWx0dXJ1JTI1MkZiZXlvZ2x1LW51bi1lc2tpLXNpbmVtYWxhcmk="">başlayan</a> Pathé Sineması, tarih içinde farklı adlar alarak uzun süre sinema salonu olarak kullanılmış. Daha sonra Şehir Tiyatroları Komedi Bölümü olan İstanbul’un ilk sabit sinema salonu, 1958'de kullanılmayacak denli yıprandığından yıkılmak zorunda <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmlwZnMuaW8lMjUyRmlwZnMlMjUyRlFtUVA5OXlXODJ4TktQeFhMcm94ajFyTVlNR0Y2R3J3amoybzRzdnNkbUdoN1MlMjUyRm91dCUyNTJGQSUyNTJGUGF0aGVfU2luZW1hcyUyNTI1QzQlMjUyNUIxLmh0bWw="">kalmış.</a>İçmeden hatıralardan sarhoş musun?Üçüncü durak Markiz Pastanesi: İstiklâl Caddesi boyunca yürürken cebimdeki simitle fazla oynamış olacağım bütün cebim susam içinde, ellerim hafif yağlı.&nbsp;Büyük anneannemin sözlerini hatırlıyorum yeniden, nedensiz: “Dedeni görsen kravatsız, eldivensiz hatta şapkasız gezmezdi o zamanlar Beyoğlu’nda.” Bu cümleler kafamda, yağlı ellerime bakınca utanıyorum. Ayıp geliyor yağlı ellerimle Beyoğlu’nda eski Markiz Pastanesi’nin önünden geçmek.&nbsp;Markiz’i eski zamanlarda görmeyi diliyorum iç çekip. Şapkasız girilmediği için pastanenin hemen yanında şapka kiralayan bir dükkân bulunduğu zamanları. Duvarlara Fransa’dan getirilen ve dört mevsim temasını işleyen Art Noveau tarzı panoları ve vitrayla süslenen camları görebilmeyi diliyorum.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://lh4.googleusercontent.com/q0zVWU9fnTADCAETHJG7ISYqxd2lXeHN0YoAhYgkjpmnih3u5VH7HL_mil_oX9BfnfTbLfeFCtLZUP6Mu-mFBcZvS_NgLwJPGEHCULR18jcZ30fh99oj76ikulAU5sSP033gwWI" alt="Markiz Pastanesi"><figcaption>Markiz Pastanesi</figcaption></figure><hr>1970’li yıllarda Markiz’in bulunduğu binanın satışa çıkması, Markiz’in sonunun başlangıcı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pc3RhbmJ1bHR1a2VubWVkZW4uY29tJTI1MkZpc3RhbmJ1bC10dWtlbm1lZGVuLWlsZS1haC1iZXlvZ2x1LXZhaC1iZXlvZ2x1JTI1MkY="">olmuş.</a> 2003 yılında ise yeni bir işletmeyle Markiz bu sefer yeni bir tarzda ancak dekoru bozulmadan tekrardan hizmete girmiş ve Namık Kemal, Tevfik Fikret, Abidin Dino, Orhan Veli, Mina Urgan, Haldun Taner ve daha nice isimler bu mekânın müdavimleri olmuş.&nbsp;Yağlı ellerimle bakışıyoruz bir süre. Beyoğlu’nun zaman içide varolamayan mekânlarının yağlı ellerimden akıp gidişini izliyorum sessizce. Varolamamanın dayanılamaz ağırlığıyla yaşayamadığım eski Beyoğlu anılarını özlüyorum.İllüstrasyon: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTQwMzE3MzcxNTc2MDAwNjdhZTFlMiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZlY2NldHUlMjUyRg=="">Ece Tugay</a>

Kazancı Yokuşu ile ilgili hikayeler